Bu makalemizde, Desktop Central ile Windows bilgisayarlara yazılım gönderim işlemlerinin nasıl yapılandırılabileceğini anlatacağız.
Bildiğiniz gibi Desktop Central, birleşik uç nokta yönetimi (UEM, Unified Endpoint Management) yapabilen bir uygulamadır. Bu anlamda, tek noktadan birden fazla bilgisayara üçüncü parti yazılımların yüklenmesi ve kaldırılması işlemleri de yapılabilmektedir. Bu yetenekler, Mac ve Linux cihazlar için de geçerli olsa da bu makalemizde sadece Windows işletim sistemi yüklü bilgisayarlar üzerinde duracağız.
Bu işlemlere başlamadan önce, ortamınızda Desktop Central sunucusunun hazır ve Windows cihazlarınıza ilgili Desktop Central sunucusuna ait ajanların kurulu olması gerekir. Eğer henüz yapılandırmadıysanız, aşağıdaki linklerden sunucu ve ajan kurulumlarıyla ilgili makalelerimize ulaşabilirsiniz.
Desktop Central Kurulumu
ManageEngine Desktop Central Kurulumu
Desktop Central Ajan Kurulumu
ME Desktop Central Ajan Kurulumu
Desktop Central sunucusu ile Windows ajanlarımızın kurulu olduğunu ve birbirleriyle belirli portlarla iletişim kurduğu düşünerek yazılım gönderme işlemlerine geçebiliriz. Bu arada, makalemizde paylaşılan ekran görüntülerinin Desktop Central’ın 10.1.2137.11 versiyonuna ait olduğunu belirtmek isteriz.
Yazılım gönderimleriyle ilgili genel bilgi
Bildiğiniz gibi, üçüncü parti yazılımlarını uzak makinelere gönderebilmek için genellikle ilgili yazılımın kurulum parametrelerine (installation parameters) ihtiyaç vardır ve bu parametreler yazılımdan yazılıma değişmektedir. Örneğin, Winrar uygulamasının bir Windows işletim sistemine sessiz bir şekilde (kullanıcı müdahalesine ihtiyaç duymadan) kurulabilmesi için, kurulum dosyasının aşağıdaki parametreyle ve yetkin bir hesapla çalıştırılması gerekir.
winrar-x64-610.exe /S
Bu parametre bilgilerini Google’dan aratabileceğiniz gibi ilgili yazılımın üreticisine başvurarak da alabilirsiniz. Google’dan yazılımın adı, aşağıdaki anahtar kelimelerle aratıldığında daha başarılı sonuçlar elde edilecektir;
- Installation Paramater
- Silent Install
- Silent Install Switch
- Command line parameter
Bu bilgilere ulaşmak kolay gözükse de, üreticinin belirli güncellemelerle uygulama versiyonlarında yaptığı değişiklikler ya da internetteki bilgi kirliliği yüzünden ilk aşamada başarılı sonuçlar elde edilemeyebilir. Yazılımların ve hatta işletim sistemi mimarilerinin de x32 ve x64 versiyonlarının olduğu düşünüldüğünde hata oranları daha da artacaktır. Dolayısıyla, karşı makinelere uygulamaları göndermeden önce, ilk aşamada bir bilgisayarda yerel olarak bu parametrelerin çalışıp çalışmadığını kontrol etmek daha sağlıklı olacaktır.
Bunun için, ilgili Windows makinede yetkin bir hesap ile komut satırı (Command Line) açılır ve internetten indirdiğiniz uygulamanın kopyalandığı dizine gidip, ilgili parametreyle kurulup kurulamadığı anlaşılır.
Yukarıdaki örnekteki görüldüğü gibi, Winrar kurulum dosyasını kendi parametresiyle çalıştırdığımızda bir hata vermedi ve “Programs and Features” alanında uygulamanın sisteme düştüğü görüldü.
Bu aşamada parametrenin en azından yazılımın ilgili versiyonu, mimarisi ve işletim sistemi bilgilerine göre doğru olduğundan eminiz. Sonraki aşamada, Desktop Central ile Winrar uygulaması için nasıl yazılım paketi oluşturulabileceğini göreceğiz.
Software Deployment
Desktop Central’da yazılım gönderimleri çoğunlukla “Software Deployment” alanından yapılır ve bunun için;
- Önce yazılımın paketi (Package) oluşturulur,
- Sonrasında bu paketlerin gönderimleri (Deployment) sağlanır.
Paket Oluşturma
Temelde iki tür paket oluşturma seçeneği mevcuttur;
- Yeni bir yazılım paketi oluşturarak
Desktop Central’da yeni yazılım paketleri “Packages” alanından oluşturulmaktadır. Aşağıdaki adımları takip ederek Winrar uygulaması için yeni bir yazılım paketi oluşturalım.
- Packages alanından Windows işletim sistemi seçilir.
- Açılan yeni sayfada öncelikle paket ismi, paket tipi ve lisans tipi bilgileri tanımlanır. Örneğimizde, Winrar uygulamasını karşı makinelere göndereceğimiz için paket tipini “exe” ve lisans tipini “Non-Commercial” olarak seçiyoruz.
- Yeni bir paket oluşturma işleminde gönderimler iki şekilde yapılmaktadır. İlgili uygulama dosyalarını ortak bir paylaşım dizinine kopyalayıp, kullanıcılara kurulumlar buradan yapılabilir (From Shared Folder) ya da bir “upload” işlemiyle uygulama dosyasının sisteme yüklenerek karşı makinelere gönderimi sağlanabilir (From Local Computer). İkinci yöntemde dosya sınırı 7 GB’tır.
Biz örneğimizde, uygulamayı sisteme yükleyerek gönderim paketini oluşturacağız. Bunun için “From Local Computer” alanından “Winrar” kurulum dosyasını yüklüyoruz.
- Bu işlemden sonra, Winrar uygulaması için kurulum parametremizi “Installation Command with Switches/Arguments” alanına giriyoruz.
Ek bir bilgi olarak; eğer elimizde .msi uzantılı bir kurulum dosyası olsaydı bilgilerin girileceği alan aşağıdaki gibi olacaktı.
- Paket oluşturma işlemleri için bahsedilen bu ayarlar temel teşkil etmektedir ve paketin gönderimi için de yeterlidir. Yalnız, bazı durumlarda gerek gönderimlerin başarı şansını artırmak gerekse sadece belirli durumlarda karşı makinelere kurulum yapılmasını isteyeceğimiz ihtiyaçlar ortaya çıkabilir. Bu tür senaryolar için “Gönderim Öncesi Aktiviteleri” (Pre-Deployment Activities) ve “Gönderim Sonrası Aktiviteleri” (Post-Deployment Activities) seçeneklerini kullanırız.
- Örneğin, kurulumdan önce karşı makinede belirli bir uygulamanın kurulu olup olmadığının kontrolü sağlanıp, eğer var ise bu yeni gönderimin atlanması isteniyorsa “Check Software” durum kontrolü sağlanabilir. Aşağıdaki örnekte bu ayarı Winrar uygulaması için yapılandırmış oluyoruz.
- Ya da örneğin, durum kontrolü değil de karşı makinede çalışan bir işlemin (process) durdurulduktan sonra kurulumun yapılması isteniyorsa aşağıdaki ayarlar yapılabilir.
Bu iki örnek dışında, gerek duruma bağlı olarak sürecin devam edilip edilmemesi (Condition) gerekse karşı makinede belirli konfigürasyonların yapılandırılması (Configuration) işlemleri için üründe birçok özellik (Check File/Folder, Services, Custom Script, Check Free Disk Space gibi) mevcuttur. Bunları inceleyerek, bir ya da birden fazla durum ya da konfigürasyon öğesini
– Uygulama kurulum işleminden önce
– Uygulama kurulum işleminden sonra
– Uygulama kaldırma işleminden önce
– Uygulama kaldırma işleminden sonra
ekleyebilirsiniz.
- Örneğimizde, sadece karşı makinede Winrar’ın belirli bir versiyonu kuruluysa kurulumu atlayacak şekilde bir ayar yapıyoruz ve bu haliyle paketin oluşturulmasını tamamlıyoruz.
Bu son işlemle, sıfırdan paket oluşturma aşamalarını tamamlamış olduk. Şimdi, ikinci ve daha kolay bir yol olan şablonlar yoluyla paket oluşturma işlemlerini inceleyeceğiz.
- Şablon yoluyla paket oluşturma
Makalemizin başlarında, her ne kadar yazılımların doğru kurulum parametrelerinin bulunması ve yerel makinelerde test işlemlerinin yapılması hakkında önemli bilgiler vermiş olsak da Desktop Central’daki şablon (Templates) mantığı bu kontrollerin hemen hemen hepsini gereksiz kılmaktadır. Bunun nedeni, sistemde binlerce üçüncü parti uygulamanın kurulum ve kaldırma parametrelerinin hazır olduğu ya da kurulumlarla ilgili önemli bilgilerin içinde bulunduğu bir şablon mantığının yapılandırılmış olmasıdır. Daha detaylı bilgi için aşağıdaki ekran görüntüsünü incelemenizi tavsiye ediyoruz.
Gördüğünüz gibi Windows, Mac ve Linux işletim sistemleri için birçok yazılım bu sayfada listelenmiş durumdadır. Örneğin, “Acrobat Reader XI” uygulamasını birden fazla bilgisayarlara yüklemek istediğimizde karşımıza kurulumla ilgili konfigürasyon ekranı ve yazılım yükleme parametreleri bilgileri hazır bir şekilde çıkar.
Dolayısıyla hem uygulamaların ilgili versiyonlarını indirmek hem de bu yükleme ya da kaldırma parametreleri internetten ya da üreticiden aratmanın pek gereği bulunmamaktadır. Bununla birlikte, istediğiniz her uygulamayı burada bulamayabilirsiniz, fakat yaygın olarak kullandığımız üçüncü parti yazılımların çoğu bu listede yer almaktadır.
Bu ön bilgilerden sonra, şablonlar yoluyla paket oluşturma işlemlerine geçebiliriz.
- İlgili uygulama (Örneğimizde, Adobe Reader XI kullanıldı) aratılarak seçilir ve paket oluştur (Create Package) linkine tıklanır.
- Bu işlemden sonra karşımıza, kurulum paketinin detaylı bilgisi çıkacaktır. Ayrıca, ilgili yazılımın otomatik olarak güncellenip güncellenmemesi ayarını da bu ekrandan yapabiliriz.
- “Create Package” a tıkladıktan sonra ilgili uygulamanın kurulum paketi, arka tarafta yazılımın üretici sayfasına gidilerek Desktop Central sunucusuna indirilir ve bu işlemden sonra ilgili paketin “Packages” alanında listelendiği görülür.
Şablonlar yoluyla paket oluşturma işlemi bu kadar basittir.
Paket Gönderimi
Desktop Central’da paket oluşturma yöntemlerini gördük. Şimdiyse, oluşturulan paketlerin karşı bilgisayarlara nasıl gönderilebileceğini “Adobe Reader XI” yazılımı üzerinden anlatacağız.
- “Packages” sayfasında, oluşturulan paketlerin listelendiğini görüyoruz. İlgili paketi karşı bilgisayarlara göndermek için “Install Software – Computer” ya da kullanıcıları seçerek gönderim yapmak istiyorsak “Install Software – User” alanını seçeriz.
- Bilgisayarlara göndereceğimiz için “Install Software – Computer” seçeneğini seçtik. Sonraki aşamada, bizden bu gönderimi yapılandırmamız istenir. Desktop Central’da karşı makine ya da kullanıcıya gönderilen herhangi bir yazılım, yama ya da yapılandırma “Konfigürasyon / Configuration” olarak geçer. Biz de bu işlem ile bir “Yazılım Konfigürasyonu” düzenleyeceğiz.
- Öncelikle, bu konfigürasyona isim verelim ve yazılım kurulumu yapacağımız için “Install” alanının seçildiğinden emin olalım.
- Varsayılan olarak karşı bilgisayarlara kurulumlar “System User” hesabı ile yapılır. Bu kurulum işleminin başka bir hesap ile yapılması isteniyorsa “Configure Install/Uninstall options” alanından başka bir hesap seçebilirsiniz.
- “System User” ile işlemlerimizi yapacağımızı belirttikten sonra, ilgili uygulamanın belirli bir tarih ve saate zamanlanması isteniyorsa “Scheduler Settings” alanından “Install After” seçeneği ayarlanabilir.
Kurulumu zamanlamayacağımız için, bu alanda bir işlem yapmayıp devam ediyoruz.
- “Deployment Settings” alanı oldukça önemli bir konudur (özellikle yama yönetimlerinde), fakat bunu başka bir makalede detaylı bir şekilde anlatmanın daha yararlı olacağını düşündüğümüzden ilgili alanı “Deploy any time at the earliest” olarak işaretleyip bir sonraki ayara geçelim.
- “Define Target” alanından gönderimi yapılacak makineleri seçebiliriz. Önce ofis ya da alan adı bilgisi belirtilir, sonrasında da filtre işaretinden uygun alt kırılım seçenekleriyle bilgisayarlar tanımlanır. Biz burada direkt bilgisayar ismi tanımlayacağımız için “Computer” ı seçeceğiz.
- Bu işlemden sonra, gönderim yapacağımız karşı bilgisayar ya da bilgisayarların isimlerini yazıp seçim işlemlerini tamamlayabiliriz. Örneğimizde, bir tane bilgisayar (MESERVER) olacak.
- Karşı bilgisayara ilgili uygulamanın o an yüklenememesi gibi durumları yönetmek için kurulum işlemlerinin belirli aralıklarla tekrardan denenmesini sağlayabiliriz. Bu ayarı, “Retry this configuration on failed targets” alanından yapılandırırız.
Yukarıdaki yapılandırmayı yorumlarsak;
– Yazılımın, ilk kurulumda başarısız olma durumunda toplamda 3 defa yeniden kurulmaya çalışılacağı,
– Bu denemelerin ikisinin karşı bilgisayarın yeniden başlatıldığı sırada olacağı,
– Bir tanesinin de “Refresh Cycle” dediğimiz zaman aralığında yapılacağını söyleyebiliriz.
Refresh Cycle: Ajan yüklü makineler, Desktop Central sunucusuna belirli aralıklarla “Benim üzerimde bir iş var mı?” mantığıyla iletişime geçerler. Biz buna “Refresh Cycle” diyoruz ve bu rutin yaklaşık her 90 dakikada bir yapılır.
- Son olarak, gönderimle ilgili bilgilendirme isteniyorsa “Enable Notification” ayarı seçilir ve “Deploy” ya da “Deploy Immediately” seçenekleriyle yazılımın gönderilmesi sağlanır.
- Eğer “Deploy” seçeneği seçilirse, “Deployment Policy” ayarlarında yapılandırdığımız (Detayına girmeyip “Deploy any time at the earliest” ayarını seçmiştik) zaman aralığında uygulamanın gönderim sağlanır. Eğer “Deploy Immediately” seçeneğini seçersek, gönderim politikalarında belirtilen zaman bilgisini ezip hemen gönderim işlemlerini başlatırız. Bu yüzden, sonradan başımızın ağrımaması için “Best Practice” olarak hep “Deploy” seçeneğini seçmenizi tavsiye ediyoruz. Bunun dışında, birkaç makineye test gönderim işlemleri için “Deploy Immediately” seçeneğinin tercih edilmesinde bir sakınca yoktur.
- Gönderim işleminden sonra, elimizde bununla ilgili bir konfigürasyon (Hangi uygulama, hangi bilgisayarlara gönderilecek, kim tarafından oluşturuldu, gönderim durumu nedir gibi) bilgisi oluşur. Oluşan konfigürasyonun o anlık durumu aşağıdaki gibi açık bir şekilde görülmektedir.
- Konfigürasyon durumu, ilk olarak “Yet to Apply” da kalır. Belirli bir süre sonra, “In progress”, “Retry”, “Failed” ya da “Succeeded” gibi durumlara dönüşecektir. Bizim de hazırlamış olduğumuz paketin, gönderiminden bir süre sonra başarılı bir şekilde kurulduğunu görüyoruz.
Ek bir bilgi olarak; şablonlardan gönderdiğiniz uygulamaların başarısız olma yüzdesinin yok denecek kadar az olduğunu söyleyebiliriz ve zaten uygulama kurulumuyla ilgili alınan bu tür hataların önüne geçilmesi için yapılandırılmıştır. Dolayısıyla, paket oluşturma işlemleri için ilk olarak başvurmanız gereken seçeneğin şablonlar (Templates) olduğunu belirtmek isteriz. Eğer, özellikli bir gönderim yapılacaksa ya da bir şekilde uygulamanızı şablonların içerisinde bulamıyorsanız paketler (Packages) alanından yeni bir paket oluşturarak gönderim yapmanızı tavsiye ediyoruz.
Bu makalemizin de sonuna geldik, bir sonrakinde tekrardan görüşmek dileğiyle..